Wat is Positieve Gezondheid nu eigenlijk en wat kun je ermee? Meer dan dertig vertegenwoordigers van zorgorganisaties deden in juni kennis op via presentaties. Zij gingen met elkaar in gesprek over concrete vraagstukken. Deze waardevolle informatie hebben wij gebundeld in een E-book 'Next step in Positieve Gezondheid'.
Marie-Fleur Lobry, directeur-bestuurder van Reos blikt terug op de invitational: “Mooi dat zoveel personen, onder wie ook zorggebruikers, mantelzorgers en veel verschillende disciplines aanwezig waren. Huisartsen, professionals uit GGZ, welzijn en wijkverpleging, managers van gezondheidscentra, beleidsambtenaren van gemeenten en
vertegenwoordigers van verzekeraar Zorg en Zekerheid.
Dat geeft wel aan dat Positieve Gezondheid een sector-overstijgend thema is. Voor de deelnemers zelf bleek het waardevol om te kijken over de grenzen van de eigen verantwoordelijkheid. En om geïnspireerd te raken door professionals die vanuit een ander perspectief invulling (willen) geven aan Positieve Gezondheid.”
Hieronder geven we u enkele high lights uit de bijeenkomst.
Positieve Gezondheid: oude wijn in nieuwe zakken?
Wat houdt werken volgens Positieve Gezondheid nu eigenlijk in? Is het echt nieuw of is het oude wijn in nieuwe zakken? “In essentie bevat Positieve Gezondheid veel elementen die niet zozeer nieuw zijn, maar wél beter kunnen worden toegepast in de dagelijkse zorg, vindt John Hoenen, strategisch adviseur van Reos. “De geneeskunde heeft ons veel gebracht. De meerwaarde zit nu in het (weer) betrekken van de sociale context waarin iemand ziek is.
Dus focus niet op de hype of het woord, maar ga aan de slag met de onderliggende principes en geef daaraan een eigen uitwerking. Zie daarbij de mens met een chronische aandoening als behandelpartner. Onderzoek samen (en met veel nieuwsgierigheid) hoe hij of zij de eigen veerkracht kan versterken. Geef advies dat past bij wat de patiënt belangrijk vindt; ook als u daardoor niet alle medisch juiste adviezen kunt geven.
“Bespreek samen met collega’s in zorg en sociaal domein hoe u tegen ‘gezondheid’ aankijkt. Reflecteer en verken hoe opvattingen overeenkomen en verschillen. Maak afspraken over hoe u meer gebruik kunt maken van elkaars kennis, werkwijze en ervaring.”
Positieve Gezondheid vraagt om een systeemverandering
Piet Overduin, strategisch adviseur geeft aan dat om echt aan de slag te gaan met Positieve Gezondheid een systeemverandering nodig is. “Werken volgens Positieve Gezondheid heeft een organisatie nodig die veel ruimte biedt om samen te werken, met andere zorgprofessionals en vooral ook met de patiënt zelf.”
“De klassieke organisatiestructuur is hiërarchisch: een trechtervormige structuur waarbij alles via de huisarts gaat en van daaruit wordt verwezen naar andere professionals. Daarin komt het holistische denken te weinig tot ontwikkeling. Een belangrijke eis is dus om een flexibele organisatie te ontwerpen waarbij er veel netwerkend verkeer is rondom een patiënt, innovatie en strategie. ”
De noodzaak van persoonlijke zorg neemt toe
De noodzaak van persoonsgerichte zorg wordt groter omdat de zorgvragen complexer worden. Om goede prioriteiten te kunnen stellen, moeten zorgverleners weten waar de wensen van de patiënt liggen en daarop aansluiten.
Een deelnemer vertelt: “Het afgelopen half jaar draaiden we een pilot met tien POH’ers. Voorheen hadden zij altijd stress om het volledige protocol af te vinken. Daarna hadden ze nog twee minuten om te vragen waar de patiënt het over wilde hebben. Dat hebben we omgedraaid: we vragen nu eerst waar de patiënt het over wil hebben. Samen bepalen we de agenda en de doelstellingen van het consult.”
Drempels zijn tijd en financiën
Het ontbreken van tijd en financiële middelen blijken drempels om aan de slag te gaan met
persoonlijke zorg. Organisaties die hiervoor extra financiering hebben gekregen, durven de
stap sneller te wagen.
Dialoogsessies
Verschillende dialoogsessies gaven realistische en waardevolle inzichten. “Bij mij zitten grenzen aan het toepassen van positieve gezondheid’, stelt een huisarts. “Want mensen hebben een lichamelijke klacht. Als iemand bij me komt met hoofdpijnklachten, dan kan ik niet direct alle leefgebieden bespreken met die patiënt. En de vraag is ook of ik dat moet doen als huisarts. Pas na lichamelijk onderzoek, zet ik het Positieve Gezondheidsgesprek in.”
Een wijkverpleegkundige vertelt dat ze wel kijkt naar alle leefgebieden van een patiënt. “Stel
dat het gaat om een overbelaste mantelzorger. Wat speelt er nog meer? Het geheugen, de
financiën? Heeft de mantelzorger voldoende sociale contacten? En heeft hij genoeg
ontspanning? Dat neem ik allemaal mee. Het mooie van Positieve Gezondheid is dat door
het invullen van het spinnenweb de regie meer bij de patiënt komt te liggen.
Gezonde wrijving
“Veel mensen denken dat samenwerken bij voorkeur in harmonie gebeurt. Dat is een
misvatting, zegt Piet Overduin. “Bij samenwerking hoort gedoe, vooral in het begin. U moet uw plek bepalen en een visie vastleggen, zodat u met één mond naar buiten treedt. En u moet iets van uw autonomie durven opgeven, om samen meer te doen.
Gezonde wrijving in een organisatie biedt ruimte voor creativiteit. Het is een kans om het nog beter te doen. Maar u moet wel door uw eigen barrières heen. Waar dat goed gebeurt, ontstaan mooie dingen. Gezonde wrijving brengt glans.”
In een dialoogsessie werd verder gesproken over wrijving. In een samenwerking kunt u het gevoel hebben dat u de ander niet vertrouwt. We hebben het dan over een onderhuidse wrijving, die emotioneel van aard is. In het gesprek hebben we het daar nooit over, zeker niet bij startende samenwerkingen. Maar dat is wel belangrijk, op dat niveau zit de pijn of angst. ’Maakt het onbespreekbare, bespreekbaar’.
De omslag naar Positieve Gezondheid is niet één grote, geplande veranderoperatie, maar
een cyclisch proces van ervaring opdoen, aanpassen en verbeteren.
U las net enkele high lights. De waardevolle inzichten van de presentaties en dialoogsessies zijn gebundeld in een E-book. Vraag het E-book aan en lees over het concreet maken van Positieve Gezondheid.
Aanvragen E-book ‘Next step in Positieve Gezondheid’
Wat kunnen wij voor u betekenen?
Reos ondersteunt zorgpraktijken, multidisciplinaire centra en wijken om concreet met Positieve Gezondheid aan de slag te gaan. Strategisch, tactisch en uitvoerend.