Grijze gebieden tussen de wetten Wmo, Wlz en de Zvw zorgen voor onduidelijkheid in de uitvoering. Door met elkaar hierover in gesprek te gaan creëer je mogelijkheden en oplossingen. De gemeente Bodegraven-Reeuwijk nam het initiatief om dit onderwerp te bespreken in een ketenoverleg van de eerstelijnszorg over ouderen.
Angelique Albers, beleidsadviseur van de gemeente Bodegraven Reeuwijk was vorig jaar te gast bij een initiatief van wijkverpleging, casemanagement dementie en huisartsen voor een gezamenlijk overleg over ouderenzorg: “Hier is het fundament gelegd voor samenwerking. Er was sprake van een enorme energie bij de deelnemers. De opkomst was groot. Het belang van een goed contact werd door iedereen gevoeld. Dit vliegwiel is vervolgens aangegrepen om bepaalde onderwerpen ter bespreking op te pakken. Als onderwerp is daarom het gevaar dat ketenpartijen langs elkaar heen werken bij onduidelijke situaties naar voren gebracht.
Ken elkaars grenzen
We willen graag dat er een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid is bij partijen. Dat organisaties elkaars grenzen kennen en dat helder is als een partij over zijn eigen grens heen stapt in het belang van de patiënt of inwoner. Het idee voor een volgend ketenoverleg was geboren.” Reos adviseur Maaike van Weering adviseerde bij de voorbereiding en begeleidde de gesprekken.
De gemeente Bodegraven-Reeuwijk, Plicare, Tandem, Vierstroom, Zorgpartners en MEE organiseerden in de kern Bodegraven een ketenoverleg. Eerstelijnszorgverleners en patiëntvertegenwoordigers werden uitgenodigd. Circa zestig deelnemers spraken over ‘Hoe zorgen we voor de juiste zorg en ondersteuning op de juiste plek voor ouderen?’ Maaike van Weering werd aangetrokken om als adviseur het ketenoverleg met een kerngroep voor te bereiden en te begeleiden.
Maaike hield een inleidende presentatie over ouderen, trends en ontwikkelingen en de verschillende wetten. Ook was zij betrokken als onafhankelijk gespreksleider tijdens de bijeenkomst. Daarna werden de knelpunten zichtbaar gemaakt door casuïstiek te bespreken in kleine gespreksgroepen.
Onafhankelijk gespreksleider
Angelique: “We hebben het als heel waardevol ervaren dat Maaike bij de voorbereiding van het ketenoverleg en tijdens de avond zelf betrokken was. Met name door haar kennis hoe de gemeente intern werkt en hoe de eerste lijn opereert. We hadden echt behoefte aan een onafhankelijke gespreksleider zoals Maaike was. Dit omdat alle ketenpartners ieder hun eigen belangen hebben.”
Goed was dat tijdens de bijeenkomst verbeterpunten zichtbaar werden. Een belangrijk punt is de regievoering. Wie pakt nu de regie? Wie zorgt er voor dat we van elkaar weten?”
Scheidsvlak Wmo en Zvw
Ook maaltijdondersteuning is zo’n punt op het scheidsvlak tussen de Wmo en de zorgverzekeringswet. Als ouderen niet meer zelf voor hun maaltijd kunnen zorgen of tot zich kunnen nemen of vergeten deze te nuttigen is niet altijd helder wie de benodigde ondersteuning biedt. Dit kan tot gevolg hebben dat ouderen ondervoed raken. Angelique: “Niemand wil dit, maar wie lost het op? De minister heeft gezegd dat gemeenten en zorgverzekeraars duidelijk moeten maken bij wie maaltijdondersteuning geregeld kan worden. We willen lokaal bekijken hoe we hier handen en voeten aan geven.”
Positief om te melden was dat de Rijksoverheid een maatregel heeft ingesteld tegen de ‘zorgval’ van ouderen. Hiermee komt een einde aan de situatie dat ouderen die op een wachtlijst staan voor opname in een verpleeghuis, minder zorg thuis krijgen. Oorzaak voor de ‘zorgval’ zijn de slecht op elkaar aansluitende vergoedingen vanuit verschillende wetten.
Hoe nu verder?
“De voorbereidingsgroep die het ketenoverleg organiseerde werkt de regievoering en de maaltijdvoorziening verder uit”, zegt Angelique. “Op een nieuwe bijeenkomst willen we onder het genot van een drankje alle ketenpartners weer ontmoeten en hen informeren over de methodiek 1 huishouden, 1 plan (bekend uit de zorg voor jongeren). Hieruit wordt duidelijk hoe regievoering ingevuld kan worden. Vanuit de kern Bodegraven willen we ook de andere kernen van Bodegraven Reeuwijk gaan enthousiasmeren.
Angelique vindt het belangrijk om te zeggen dat het ketenoverleg niet van de gemeente is: “We willen duidelijk met elkaar optrekken. Het is een gezamenlijke zoektocht van het sociaal domein en de zorg hoe we dat doen.”
Veel gemeenten zitten in hetzelfde schuitje bij het zoeken naar samenwerking met ketenpartijen. Uit ervaring kan Angelique vertellen dat beginnen met enkele enthousiastelingen goed werkt: “Ook is het belangrijk dat je als ketenpartner niet continu je eigen boodschap zendt, maar juist open staat voor elkaar. En maak de te bespreken onderwerpen interessant door zo veel mogelijk aan te sluiten bij de praktijk.”
Wat kan Reos voor u betekenen?
Zoekt u de samenwerking met de eerstelijnszorg, het sociaal domein of andere ketenpartners? Reos denkt mee over de vorm, verbindt en begeleidt vanuit een onafhankelijke positie samenwerkingsprocessen. Lees hier meer over in ons programma Verbinden zorg, welzijn en preventie in de wijk of neem contact op.