“Echt werk maken van preventie betekent dat een zorgverzekeraar verder gaat dan het innen van premiegeld en het inkopen van zorg.” Dat zei Ruben Wenselaar, CEO van Menzis, enige tijd geleden in het Financiële Dagblad. Hij wil preventie en gedragsverandering beter stimuleren. Ook andere zorgverzekeraars zien hun taak breder. Reos vroeg VGZ en Zorg en Zekerheid naar hun maatregelen en visie op preventie.
Michel Saras, beleidscoördinator bij VGZ staat continu open voor good practices om preventie tot een succes te maken met zorgaanbieders. “Zo zet VGZ onder andere in op valpreventie en programma’s voor stoppen met roken. Ook buiten de eerste lijn is preventie belangrijk. Zo maken wij bijvoorbeeld ook afspraken over het vermijden van onnodige ingrepen en het voorkomen van doorligwonden bij patiënten in ziekenhuizen.”
Preventieve initiatieven
Zorg en Zekerheid ontplooit en faciliteert verschillende preventieve initiatieven, vertelt Juliëtte Neomagus, senior beleidsmedewerker zorginkoop bij Zorg en Zekerheid: “De bekendste zijn: de gratis zwemdagen, fiets-, wandel- en hardloopinitiatieven en de buitenspeeldagen. Daarnaast doen we aan voorlichting over gezondheid, vooral over gezonde voeding, zijn er trainings- en preventieprogramma’s, zoals ‘Lekker in je Lijf’, de fittesten, de gratis GezondCheck, Fietsmaatjes en Gezonde zorg, Gezonde regio.
Samenwerking bij preventie
De zorgverzekeraar in Leiden zoekt bewust de samenwerking met andere partners, zoals gemeenten. Bijvoorbeeld in Welzijn op Recept en bij Jongeren op Gezond Gewicht. Juliëtte: “Het is onze overtuiging dat goede zorg en gezondheid alleen samen met anderen tot stand komt. Dat gaat verder dan alleen de beste behandeling.” Andere factoren zoals gezonde voeding, voldoende beweging, ontspanning en verbinding binnen een gemeenschap dragen veel bij aan een betere gezondheid voor iedereen. Daarom trekt Zorg en Zekerheid veel op met zorgverleners, gemeenten, het sociale domein en andere partijen.
Over domeingrenzen heen
“Preventie is bij uitstek een onderwerp dat over domeingrenzen heen gaat en niet solistisch aangepakt moet worden”, zegt ook Michel Saras. “Organisatie tussen huisartsen, het sociale domein, gemeenten en met wijkverpleging dient nadrukkelijk plaats te vinden. Tevens is een sterke samenwerking en sturing op regioniveau wenselijk van bijvoorbeeld huisartsenzorg om voldoende kracht te ontwikkelen richting grote organisaties zoals gemeenten, GGZ-instellingen en ziekenhuizen.
Betere zorg, tegen lagere kosten
VGZ zet daarbij nadrukkelijk in op zinnige zorg. Michel Saras: “Dit betekent betere zorg, tegen lagere kosten. Wanneer mensen niet ziek worden of geen gebruik hoeven te maken van gezondheidszorg is dit zowel voor die mensen, als ook voor de beschikbaarheid en betaalbaarheid van de gezondheidszorg goed. Daardoor is het voor VGZ van direct belang om ook in te zetten op het voorkomen van ziekte; preventie.”
Preventieprogramma’s en lange-termijn
Uit een overzichtsstudie van NIVEL (2012) blijkt dat er weliswaar veel draagvlak is bij zorgverleners in de eerste lijn om preventie in hun zorgaanbod te integreren, maar ook dat preventie in dagelijkse zorgverlening nog weinig aan bod kan komen. Zorgverleners zijn gebonden aan contracteringseisen en moeten er op kunnen vertrouwen dat preventieprogramma’s niet voortijdig stoppen door een wijziging in beleid of financieringsstructuur. Waardoor de voortzetting wordt gefrustreerd.
Alleen als alle partijen – zorgverzekeraars, zorgverleners, politiek en sociaal domein - actief samenwerken en weten wat zij aan elkaar kunnen hebben werkt preventie. Reos adviseert hierbij. Zie het programma Zorg, welzijn en preventie in de wijk.