Gezond Samen Leven, wat betekent dat voor jullie?

Loes: ‘Voor mij betekent dat verbinding voelen met jezelf om vandaaruit verbinding te kunnen maken met je omgeving. Dat begint met snappen hoe je eigen situatie in elkaar zit en zien dat je daar zelf in kunt handelen.’

Hoe krijgt dat vorm in jullie projecten?

Loes: ‘Ik ontwikkel voor AFEdemy Droomwijk, onderdeel van het Europese Erasmus+ project over ouderen en hun verbinding met de wijk (www.dreamlike-neighbourhood.eu). In Den Haag zijn twee groepen actief, een in Bouwlust & Vrederust in samenwerking met Saffier, en een in Transvaal, in samenwerking met buurthuis Mandelaplein. De groepen komen elke twee weken samen. Droomwijk gaat over hoe ouderen naar zichzelf en hun situatie kijken. Niet vanuit problemen, maar vanuit kracht en mogelijkheden. Dat geeft een prettig startpunt om verder te bouwen. Ouderen delen hun verhalen en talenten met elkaar en krijgen inspiratie voor nieuwe contacten en activiteiten.’

‘De groep in Bouwlust woont in de buurt van Randveen, een ontmoetingscentrum in een buurt met veel seniorenwoningen. Die hele wijk gaat op de schop. We formuleren samen hoe zij betrokken kunnen blijven bij een veranderende wijk. Maar we praten ook over waar ze goed in zijn en hun kwetsbaarheid, vanwege gezondheid of contacten. Dat doen we op zo’n manier dat mensen daar zelf, met hulp van de groep of van buiten, beweging in kunnen brengen.  Modereren van de groep doen we met de handen op de rug, we zijn faciliterend.’

Willeke vult aan: ‘We ontwikkelen ook Bridge the Gap!, www.bridgethegap-project.eu, een project dat  gaat over sociaal én digitaal meedoen. Daar is grote belangstelling voor, vanwege de herkenning en praktische toepasbaarheid in het dagelijks leven. We praten met de ouderen in de groepen over wat zij belangrijk vinden in hun ‘seniorvriendelijke’ stad en oefenen met hen hoe digitale toepassingen kunnen helpen om prettig en zelfstandig te leven. In de groepen testen en evalueren we de in het project ontwikkelde methodieken. Ook willen we mensen leren hoe ze als groep bij elkaar kunnen komen en elkaar kunnen ondersteunen. Het is prachtig om te ervaren hoe ouderen zich hierin ontwikkelen.’

Wat is het uiteindelijke doel van deze groepen?

Loes: ‘Door deelname aan de groepen ontstaan nieuwe verbindingen. Met elkaar, en met de wijk. We werken met alle domeinen van seniorvriendelijke omgevingen en mensen formuleren zelf wat ze belangrijk vinden en waar ze verbinding mee willen maken. We zien dat mensen elkaar missen als iemand een keer niet kan. Ze delen verhalen met elkaar, formuleren wat ze belangrijk vinden en stellen daar vragen bij.’

‘Gespreksonderwerpen lopen enorm uiteen, van het delen van verhalen over eigen gemaakte schilderijen of van thuis meegebrachte kunst tot een slechte nachtrust en wat je daar zelf aan kunt doen tot actuele maatschappelijke onderwerpen. Soms wordt een professional uitgenodigd voor een gesprek over een bepaald onderwerp, bijvoorbeeld stress of bewegen of wordt er een bezoek gepland aan een inspirerende nieuwe plek. Soms koken deelnemers ook voor elkaar.’

Hoe draagt dit bij aan Gezond Samen Leven?

Willeke: ‘Meedoen is heel belangrijk. Daardoor voel je je betrokken en waardevol. Het kan helpen om weer naar buiten te gaan en elkaar fysiek te ontmoeten. Dat alles draagt bij aan de gezondheid en het welzijn van mensen.’

Loes: ‘We werken in de groepen aan verbinding onderling en aan verbinding naar buiten, ook door bijvoorbeeld beleidsmakers uit te nodigen. Er zijn in Zuidwest veel samenspraakbijeenkomsten vanuit de gemeente, maar daar gaan ouderen vaak niet heen. Wij draaien het daarom om en nodigen de gemeente uit om te komen praten, gewoon van mens tot mens en vertrekkend bij de waarde van ouderen. Want bij die waarde wordt vaak niet stilgestaan.  Als professional kun je veel leren van bewoners. Meestal is het zo dat een professional iets komt ‘brengen’, dat willen we omdraaien.’

Hoe zien jullie die waarde van ouderen dan?

Loes: ‘Ouderen hebben veel gezien en meegemaakt, hebben waardevolle verhalen en weten vaak veel over een buurt. Reden om juist een beroep te doen op de geefkracht van ouderen. Zo hopen we dat het beeld rondom ouderen positiever wordt. We zien zoveel talenten die nu naar boven komen. Mensen verbazen zichzelf en elkaar.’

Willeke: ‘In de media over ouderen gaat het vaak over kwetsbaarheid, over te hoge zorgkosten. Dat heeft invloed op het zelfbeeld. De term ‘dor hout’ die klonk in de coronadiscussies, heeft veel ouderen erg geraakt. Alsof ze niet meer meetellen. Zeker als iemand zich al eenzaam of onzeker voelt, helpen zulke verhalen niet.’

Jullie projecten zijn internationaal, wat brengt dat mee?

Loes: ‘Dat zorgt ervoor dat we in Europees verband kennis kunnen delen. We zien dan dat we in Nederland ver vooruit zijn als je kijkt naar aanbod. In Den Haag is heel veel te doen voor ouderen. Maar als je kijkt naar community building, kunnen we juist veel leren van anderen. In Slovenië is een leven lang leren bijvoorbeeld veel meer ingeburgerd dan hier. Zo leren we van elkaar.’

Willeke van Staalduinen is CEO van AFEdemy die zich richt op het leren en ontwikkelen van mogelijkheden voor inclusie en langer thuis wonen (www.afedemy.eu). Loes Hulsebosch heeft een zelfstandige adviespraktijk voor samenwerking wonen-zorg-welzijn en versterking van de stem van de bewoner/cliënt/patiënt.